ΣΕ ΕΝΕΣΤΩΤΑ ΧΡΟΝΟ
Λαμπρινή Μποβιάτσου : Βλέπω την εικόνα μου, άρα υπάρχω (21.03.2012)
Η αντανάκλαση είναι ένα μέσο για επιβεβαίωση της ύπαρξης. Είναι η στιγμή της συνειδητοποίησης του ότι βρισκόμαστε, πράγματι εδώ, ότι έχουμε όντως την εικόνα που θεωρούμε ότι έχουμε.
Εμμονή; Γοητεία; Ανάγκη; Όπως και να την ονομάσουμε, η ανθρώπινη ύπαρξη αποτελεί σίγουρα αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικής μου δουλειάς. Η ανθρώπινη ύπαρξη, ιδωμένη μέσα από το φακό της καθημερινότητας της απλής φευγαλέας κίνησης του ανθρώπου μέσα στον προσωπικό του χώρο. Πραγματικά, η διερεύνηση αυτής της σχέσης του ανθρώπου με το χώρο του, είναι μια από τις συνεχείς αναζητήσεις μου. Η σχέση αυτή, αναλύεται, μπαίνει κυριολεκτικά στο μικροσκόπιο ακολουθώντας μια συγκεκριμένη οδό: την αντανάκλαση του ανθρώπου μέσα σε αντικείμενα που λειτουργούν σαν κάτοπτρα, μεταλλικά ή γυάλινα. Η ανθρώπινη μορφή παραμορφώνεται, συνθλίβεται ή επεκτείνεται ανάλογα με την επιφάνεια μέσα στην οποία καθρεπτίζεται, ανάλογα με τις φόρμες, τις καμπύλες και τον όγκο. Παράλληλα, το αντικείμενο διαφοροποιείται, απορροφάει το χρώμα, την κίνηση, την ενέργεια του ανθρώπου, κατά κάποιον τρόπο «κλειδώνει» την ύπαρξη μέσα του, διατηρώντας την μέσα στο χρόνο. Κατ’ αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνω την ανάλυση αυτής της αμφίδρομης σχέσης, μεταξύ του ανθρώπου και του αντικειμένου. Τα αντικείμενα παύουν να είναι για μας μονάχα χρηστικά, καθώς συμβαίνει να τους αποδίδουμε σημασίες και αξίες ξένες προς αυτά, προσδίδοντάς τους τελετουργικό χαρακτήρα. Κάνοντας ασυναίσθητα αυτή τη μεταφορά, την ίδια στιγμή και εμείς επηρεαζόμαστε από αυτά, καθώς μας δημιουργούνται με την απλή καθημερινή επαφή μας με αυτά συναισθήματα, αισθήσεις, ιδέες, ανασύρονται μνήμες, εικόνες από το παρελθόν αλλά και προσμονές, ελπίδες για το μέλλον. Κάτω από αυτό το πρίσμα, η δουλειά μου έχει να κάνει και με το χρόνο, του οποίου η έννοια είναι αναπόσπαστη με την ύπαρξή μας. Και πραγματικά ο χρόνος είναι δημιούργημα δικό μας. Πηγάζει από την ανάγκη μας να οργανώσουμε την ζωή μας, αλλά παράλληλα και να μεταφέρουμε την έννοια του τέλους μακρύτερα όσο γίνεται στο μέλλον.
Εξίσου σημαντική στο έργο μου είναι η διερεύνηση της σχέσης μου με τον εαυτό μου, η σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Η αντανάκλαση αποτελεί το έναυσμα για βαθιά αυτοπαρατήρηση. Η αντανάκλαση είναι ένα μέσο για επιβεβαίωση της ύπαρξης. Είναι η στιγμή της συνειδητοποίησης του ότι βρισκόμαστε, πράγματι εδώ, ότι έχουμε όντως την εικόνα που θεωρούμε ότι έχουμε. Άλλωστε, μόνο μέσα από την αντανάκλαση στο άλλο, ή στον άλλο, μπορούμε να κοιτάξουμε, έμμεσα πάντα, εμάς. Και με τον ίδιο τρόπο που η μορφή μας διαφοροποιείται ανάλογα με τα αντικείμενα μέσα στα οποία καθρεπτίζεται, αλλάζει, πολλές φορές διαστρεβλώνεται ανάλογα με την συνθήκη μέσα στην οποία βρισκόμαστε: κοινωνική, οικονομική, αλλά και απλά διαπροσωπική. Πώς μπορούμε να γνωρίσουμε πραγματικά τον εαυτό μας; Γίνεται να μας «δούμε» αντικειμενικά; ανεπηρέαστοι από τους διάφορους παραμορφωτικούς καθρέπτες της πραγματικότητας; Γίνεται η πραγματικότητα να είναι κάποτε αντικειμενική; Ή μήπως, πολυποίκιλη, μεταβαλλόμενη όπως και εμείς οι ίδιοι, εμπεριέχει τελικά από την φύση της την πολυμορφία και την αλλαγή; Μπαίνοντας και βγαίνοντας μέσα από το χρηστικό αντικείμενο, χρησιμοποιώντας ως εργαλείο την απόλυτα ρεαλιστική απόδοση της εικόνας, δημιουργώ ψευδαισθητικές καταστάσεις, στις οποίες ο θεατής μπορεί να μεταπηδήσει από την ψευδαίσθηση στην πραγματικότητα και αντίστροφα. Γύρω από το αντικείμενο υπάρχει ο «πραγματικός», «αντικειμενικός» χώρος, καθώς και το «πραγματικό», το «απτό» πρόσωπο, ή και το χέρι, το οποίο κρατάει το αντικείμενο κάποια δεδομένη στιγμή της ημέρας που το χρησιμοποιεί. Μέσα στο αντικείμενο, επεκτείνεται ο χώρος, ως είδωλο πλέον, καθώς και το ανεστραμμένο είδωλο του προσώπου. Συχνά το είδωλο αυτό είναι πολύ πιο «αληθινό» από το πραγματικό πρόσωπο που κοιτάζει μέσα στο αντικείμενο και που, ακόμα και αυτό με τη σειρά του αποτελεί είδωλο, αφού είναι ζωγραφισμένο πάνω στο μουσαμά και όχι αληθινά ζωντανό πρόσωπο. Παιχνίδι με την ψευδαίσθηση αποτελεί και η σειρά των επιζωγραφισμένων με λάδι αντικειμένων. Ζωγραφίζοντας την αντανάκλαση του προσώπου πάνω στο αντικείμενο, δημιουργώ την ψευδαίσθηση ότι το είδωλο βρίσκεται όντως εκεί, ενώ στην πραγματικότητα είναι μια ζωγραφική απεικόνιση. Από την άλλη προστίθεται ακόμα ένα στοιχείο. Η δυνατότητα του θεατή να παρατηρήσει τη δική του εικόνα, όπως αντανακλάται μέσα στο αντικείμενο: να διακρίνει την αλλοίωση του προσώπου του και να επέμβει, έστω και προσωρινά, στο χρώμα και στο σχήμα του έργου τέχνης.